İnsanlar hayatları boyunca içinde bulundukları konumlara göre farklı roller üstleniyorlar: çocuk, öğrenci, Boğaziçili/Mülkiyeli/Teknik Üniversiteli, arkadaş, takımdaş, sevgili/eş, baba/anne, müşteri/çalışan, yönetici, gönüllü, Hıristiyan/Müslüman/Yahudi, Doğulu/Egeli/Karadenizli/Trakyalı, Beşiktaşlı/Fenerli/Galatasaraylı, AKP’li/CHP’li/DYP’li/ANAP’lı/DSP’li/MHP’li, Amerikalı/Rus/Türk gibi. Bugünlerde Avrupa veya Türk vatandaşlığı kavramları tartışılıyor. Çoğu zaman birden fazla rolü üstleniyor; üstlendiğimiz rollerden hangisine hayatımızda daha fazla zaman ayırıyor ve hangisini daha fazla benimsiyorsak kendimizi de […]

İnsanlığı ilgilendiren birçok sorun küresel nitelik kazanıyor. Bunlar arasında terörism gibi güvenlik sorunlarını, AIDS gibi bulaşıcı hastalıkları, küresel ısınma gibi yaşamsal değişimleri veya ABD’de başlayan küresel ekonomik krizini sayabiliriz. Özellikle ekonomik krizin boyutları ve yaygınlığı insanların bu karşılıklı bağımlılığı çok daha yakından hissetmelerine neden oluyor. Dünyanın dört bir köşesindeki insanlar liderlerinden çözüm bekliyor. Ancak, her […]

Küresel ısınma yaşam kalitemizi, ekonomik gelişmeyi ve içinde yaşadığımız çevreyi tehdit eder hale geliyor. Küresel ısınma soluduğumuz havanın, kullandığımız suyun kirlenmesine, tabiat dengelerinin bozulmasına ve insan sağlığının bozulmasına neden oluyor. Küresel ısınma bugüne kadar yapmış olduğumuz altyapı yatırımlarını, deniz seviyesindeki yapıları, kuraklık bölgelerinde yaşayan insanları tehdit ediyor. Özetle, küresel ısınma hepimizin içinde yaşadığı bu gezegendeki […]

Teknoloji gelişip, dünya küçüldükçe ve dünya nüfusu arttıkça belki hiçbir zaman göremeyeceğimiz insanlarla karşılıklı bağımlılığımız artıyor. Avrupa’daki yüksek aerosol kullanımı, Şili’de ozon tabakasının incelmesine ve kanserin artmasına yol açıyor. Brezilya’daki yağmur ormanlarının tahrip edilmesi, global ısınmaya ve bazı turizm cenneti adaların sular altında kalmalarına neden oluyor. İsviçre’deki bir teknolojik gelişme, Türkiye’de yaşam kalitesini etkiliyor. Amerika’da [...]

Dünya tarihine baktığımızda insan hayatını etkileyen olgular arasında toplumda en uzun süreli olarak etki alanını koruyan olgunun dinler olduğunu görürüz. Dinler, kültürlerden, yönetim sistemlerinden, şirketlerden, imparatorluklardan, hatta süper güçlerden (!) uzun bir yaşama sahip. Bunun temel nedeni dinler arasında şekilde önemli farklılıklar olmasına rağmen, din olgusunun ana fikir olarak toplumsal yaşamın sürekliliğine ilişkin ilkeleri esas […]

Küreselleşme her geçen gün hızını artırıyor. Küreselleşmenin en önemli destekçileri ise bu süreçte ekonomik büyümeden en büyük payı alan ABD ve AB. Küreselleşme sayesinde bu süreci erken kavrayan şirketler hem cirolarını, hem de karlılıklarını önemli ölçüde artırdılar. Bir çoğunun ekonomik etki alanı ülkelerinkini aşmaya başladı. Kürselleşmenin en yaygın olduğu alan finans piyasaları. Günlük para hareketleri, […]

“Sen sana ne sanırsan, Ayruğa da (ötekine de) onu san; Dört Kitabın manası, Budur eğer var ise.” Yunus Emre Bugün şirket yöneticilerinin karşılaştıkları en önemli iki sorun yetenekli bireyleri cezbedebilmek ve birleşmeler, satın almalar, ortaklıklar kurma yoluyla sektörlerin yeniden yapılanmasını yönlendirebilmektir. Yetenekli bireyleri çezbetmeye çalışırken, yaş gurupları, cinsiyet, ulusal kimlik, dinsel aidiyet, etnisite ve cinsel […]

İş dünyasında gelişme başkalarının kaynaklarını harekete geçirerek sağlanıyor. Bu kaynaklardan önemli bir tanesi de para. Bu nedenle, şirketler gerek sermaye piyasasında hisse satarak, gerekse finans piyasalarından borçlanarak gelişme için gerekli kaynaklara ulaşıyorlar. Şirketlerin başarılı kurumsal yönetişim göstermeleri bu piyasalardaki oyunculara güven vermelerine ve bu kaynaklara daha ekonomik olarak ulaşmalarına neden oluyor. Ancak, yaptırımı olmayan hak […]

Su yaşamdır, su güçlüdür.  Suyun gücü milyonlarca insanın yer değiştirmesine yol açar.  Suyun yetersizliği kuraklık, fazlası ise sel nedeniyle insanları yurtlarından eder. Yaşamın temelini oluşturan temiz su kaynaklarının gitgide tükenmesi ve kirlenmesi dünyanın en önemli problemlerinden biri haline geliyor. Suyun ekolojik dengeleri bozacak düzeyde tüketimi ve kirletilmesi sorununa çözüm bulabilmek, yeryüzünün 50%’sini kaplayan ve dünya […]

COVID-19 kısa sürede yerel bir sorundan küresel bir salgına dönüştü. Geçmişteki deneyim ve tüm uyarılara rağmen, insanlar kadar devletler ve şirketler de bu salgına hazırlıksız yakalandı. Virüs dolaşmıyor, ama insanlar dolaştıkça çok geniş kitlelere bulaşıyor. Bu nedenle, devletler farklı insanların hareketlerini sınırlandırma yönünde kararlar alıyorlar. Ancak, ‘Hareket demek, bereket demektir’ ve hareket kısıtlanınca ekonomik faaliyet [...]

       

İnsanoğlunun dünyada kurduğu yaşam nasıl daha kaliteli ve sürdürülebilir olurdu? Bu sorunun cevabı teknolojik gelişmelerden ziyade insanoğlunun yaşaması gereken bir anlayış devriminde yatıyor. Konuyu daha iyi anlatabilmek için öncelikle tamamen teorik bir yaklaşımı örnek verelim. Eğer her insan yaşamında kendisi tarafından bilinmeyen tesadüfi zamanlarda beş kez kimlik değiştirmek zorunda kalıp, yaşamını dünyadaki beş ayrı kişi olarak yaşamak […]

Küresel İlkeler Sözleşmesi (Global Compact) Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Kofi Annan tarafından ilk olarak 31 Ocak 1999 tarihinde Dünya Ekonomik Forumu’nda yaptığı konuşma sırasında önerilmiş ve 26 Temmuz 2000 tarihinde Birleşmiş Milletler merkezinde başlatılmıştır. Bu sözleşme yasal yaptırımı olmayan gönüllü bir uygulama. İmzalayan kurumları küresel ekonominin dengeli ve sürdürülebilir bir şekilde büyümesini sağlamak için gerekli […]

Ekonomik olarak gelişen toplumlarda nüfusun büyümesi yavaşlıyor. Bu nedenle, dünya zenginleştikçe ortalama nüfus artış hızları da azalıyor. Demografik gelişmeler, daha önce görülmemiş düzeyde savaş veya salgınların olmaması halinde, en kolay tahmin edilebilen göstergeler arasında olmasına karşın genellikle gelecek tahminlerinde yeterince kullanılmamaktadır. Birçok kurum demografik verileri gelecek ile ilgili stratejilerini oluştururken yeterince dikkate almıyor. Örneğin, bu nedenle Türkiye’de doğuda […]

Dünyanın yaşanabilir olma özelliğini korumak için insanoğlunun ürettiği karbon salınımlarını azaltması gerekiyor. Ancak bu sonucu elde edebilmek söyleyebilmek kadar kolay değil. Çünkü, böylesi bir sonuç için hem ülkelerin, hem de iş dünyasının birbirleriyle koordine edilmiş bir yaklaşımı uzun vadeli olarak disiplinle uygulamaları gerekiyor. Üstelik küresel ekonomik kriz ortamında bu konunun gündemden düşmemesi sağlanmalaı. İşte bu […]

Kurumlar kaynaklarını onları yönlendiren liderlerin öncelikleri doğrultusunda kullanırlar. Bu nedenle, ister şirket, ister sivil toplum kuruluşu, isterse de devlet olsun her kurum için liderlik önemlidir. Liderlik sadece kurumun tepe yöneticisi olarak algılanmamalı, kurum kaynaklarının yönlendirilmesinde söz sahibi olan herkesi içeren bir kavram olarak değerlendirilmelidir. Her hangi bir kurumdaki liderlerin aynı misyon doğrultusunda çalışmasının sağlanabilmesi ise […]

ABD’de başlayan finans krizi, küresel ekonomik krize dönüştükçe etkilediği ülke ve insan sayısı da artıyor. Krizin temel nedeni çok büyük kaldıraçlarla çalışan finans sektörünü yönetenlerin sistemik riskleri yeterince yönetememeleri oldu. Mortgage kredilerinin paketlenerek farklı risklerinin farklı kurumlara satılması sırasındaki risk değerlendirmeleri için güvenilen derecelendirme kuruluşları kredi alanların geri ödeyememe risklerini değerlendirirken bireysel faktörleri gözönüne almalarına […]

Hayatı değiştiren buluşların büyük yatırımlarla gerçekleştirilebileceğini varsayılır. Örneğin, atom bombasının bulunması, insanın gen haritasının çıkartılması gibi. Oysa, hayatı değiştiren birçok buluş bir girişimcinin bodrum katında veya bir üniversitenin laboratuvarında ortaya çıkabiliyor. Global Business Policy Council’den Martin Walker’in son dönemlerdeki gelişmeleri irdeleyerek derlediği on önemli buluşa göz atmakta fayda var. Öncelikle insanlığın güneş enerjisinden faydalanmasını artırabilecek […]

ABD’deki ev fiyatları balonun patlamasıyla başlayan kriz büyük bir süratle küresel bir nitelik kazandı. Bu kriz sonucunda dünyanın dört bir köşesindeki insanların hayatları belki de Berlin duvarının yıkılmasından veya 11 Eylül 2001 saldırılarından daha fazla etkileniyor. 1929 buhranından 2. Dünya savaşının çıktığı göz önüne alınırsa, bu krize verilecek tepkilerin küresel düzeni ne denli etkileyebileceği konusunda […]

Her güç, kullanıldığında karşı gücün oluşmasına yardımcı olur. Örneğin, her hangi bir cisim hareket ettiğinde sürtünme onu yavaşlatıcı bir etki yaratır. Ayrıca, güç kullanıldığında enerjisinin azalması nedeniyle zayıflar. Bu durum fiziksel olaylar için geçerli olduğu kadar, devletler arası ilişkilerde de geçerlidir. Bu nedenle, bir sonuç elde etmek için güç kullananlar aslında istedikleri sonucu gücü sonuna […]

Çevresini korumayanların çevresi kalmaz. Bu nedenle, çevreye duyarlı olmak aslında sürdürülebilirliğin ve o çevreden etkilenenlerden çalışma izni alabilmenin temelidir. Bir başka ifade ile, çevreye duyarlı olmak bir gönüllülük değil, zorunluluktur. Ancak, çevreye duyarlı olmayı sadece ilgili kanunlara ve standartlara uymanın ötesinde görebilen ve bu konudaki toplumsal duyarlılığın artacağını bilerek konuyu fırsata dönüştirebilen şirketler çok hızlı […]

Küresel ısınma şirketlerin çevreye olan etkilerine karşı toplumsal duyarlılığın artmasına neden oluyor. Her geçen gün şirketlerin çevreye etkilerini kontrol etmeleri ve yönetmeleri onların toplumda var olma lisanslarının en önemli gerekliliklerinden birisi haline geliyor. Bu nedenle, çevreye dikkat etmeyenlerin o çevrede yaşama şansları azalıyor. Çevre etkileri nedeniyle en büyük risklere tabi olanlar şu şekilde gruplanabilir: (i) […]

İnsanoğlu tarih boyunca ilim nerede en çok geliştiyse onu oradan almaya, ve kullanmaya gayret etmiştir. Çocukluğumda hatırlarım, rahmetli dedem “Büyüyünce seni İskenderiye’ye götüreceğim, en iyi eğitim orada” derdi. O dönemde kendi bilgisi çerçevesinde bu değerlendirmesiyle, eğitimin bilimin en geliştiği yerde alınması gereğini vurgulamış oluyordu. Bugün, birçoğumuz kendi çocuklarımızı dünyanın en iyi okullarını barındırdığını düşündüğümüz ABD’ne […]

Dünyadaki güç dengelerinde önemli değişimler yaşanıyor. Bu değişimleri anlamak ve geleceğe ilişkin hazırlıklar yapılırken bu yönde adımlar atabilmek de önem kazanıyor. Değişen güç dengelerindeki önemli bir boyutu jeopolitik değişimler oluşturuyor. Örneğin, dünyanın ekonomik büyümesinde Çin ve Hindistan’ın rolü önemli ölçüde artıyor. Üstelik bu değişim sadece ekonomik boyut ile sınırlı kalmayıp, sosyolojik, kültürel, teknolojik, hatta askeri […]

Bir standart yaygın olarak benimsendikten sonra onu değiştirmek çok güç oluyor. Çünkü, insanlar alışkanlıklarının esiridir. Oysa, dünyada hızla değişen şartlar karşısında bazen en etkili çözümler varsayımlarımızı tekrar değerlendirip, alışkanlıklarımızı değiştirerek bulunabilir. Örneğin, daktilo için geliştirilen “QWERTY klavye” standardı, mekanik daktilolarda yazı yazma hızını, tuşların birbirine çarpmasını önleyecek şekilde azaltmak amacıyla tasarlanmıştı. Elektrikli klavyelerin gelişmesinden sonra […]

Yeni yıla girerken şirketler stratejik planlarını gözden geçirdi, bütçelerini hazırladı ve yönetim kurullarından onay aldılar. Ancak, olasılığı yüksek olmasa da yeni yılda karşılaşabileceğimiz bazı gelişmeler tüm bu çalışmaların bir anda günceliğini yitirmesine neden olabilir. İşte bu nitelikteki potansiyel gelişmeler için ne kadar fikri hazırlık yapılırsa, şirketlerin bu gelişmeler karşısındaki tepkileri de o kadar etkili oluyor. […]

İnsan hakları, suçluluk nedeniyle ortaya çıkan sınırlamalar hariç, her insanın istediği zaman ülkesinden çıkabilmesini, istediği zaman da geri dönebilmesini gerektiriyor. Ancak, insanların başka ülkelere girebilmesi, hele o ülkelerde iş bulabilmesi önemli sınırlamalarla düzenleniyor. Demokrasinin ve adaletin temel ilkelerinden birisi olan fırsat eşitliği bir ülkenin vatandaşları arasında sağlanmaya çalışılırken, ülkeler arasında bu konuda bir serbesti sağlanması […]

Gelecek ile ilgili değerlendirmeler yapılırken çevre şartlarının nasıl gelişeceği ile ilgili teknolojik, sosyoljik, ekonomik, ve demografik birçok tahmin yapılır. Bu gibi tahminler içerisinde en kolaylıkla ve isabetle belirlenenler arasında demografik veriler yer alır. Oysa, birçok kurum demografik verileri gelecek ile ilgili stratejilerini oluştururken yeterince dikkate almıyor. Örneğin, bu nedenle Türkiye’de doğuda yaptırılan birçok okul binası […]

Son dönemlere kadar enflasyonun düşürülmesinin ekonomik büyümeyi azaltacağını düşünenler çoğunluktaydı. Bu konuda Tüsiad tarafından yaptırılan bir bilimsel çalışma, bu varsayımın hiç de doğru olmadığını ortaya koydu. Son yıllardaki ekonomik büyüme performansının düşen enflasyon ile birlikte gerçekleşmesi de bu yargının kamuoyunda da değişmesini sağladı. Ülkemizde yaygın olarak kabul gören bir başka varsayım da kayıt dışı faaliyetlerin […]

Yeni tanıştığınız bir kişinin en son işinin başarılı olamadığını ve battığını öğrenirseniz ne düşünürsünüz? (a) “Bu adam/kadın ahlaksız, mutlaka şirketten para çalmıştır.” (b) Bununla iş yapılmaz, kendi işini bile yürütememiş.” (c) “Bu adam/kadın cesur, helal olsun yeni bir iş denemiş, kim bilir ne kadar deneyim kazanmıştır.” Genç bir girişimci size yeni bir fikirle gelip yatırımına […]

Dünya Ekonomik Forumu’nun Davos toplantısında düzenlenen bir çalıştayda küresel öncelikler belirlendi. Toplantıya Bill Gates, Carly Fiorina gibi iş dünyasının, Tony Blair, Lula da Silva, Recep Tayyip Erdoğan gibi siyaset dünyasının, Bono, Richard Gere, Sharon Stone gibi sanat dünyasının, Michael Porter ve C.K. Prahalad gibi akademik dünyanın liderleri katıldı. En önemli altı öncelik (i) yoksulluğun ortadan […]

Uygulanmayan kararlar değer yaratmaz. Sahiplenilmeyen kararlar ise iyi uygulanamaz. Demokrasinin en önemli faydalarından biri de kararların katılımcı anlayışla alınmasını ve dolayısı ile iyi uygulanmasını sağlamaktır. Önceleri toplum yaşamını etkileyen konular, oy hakkına sahip olanlar tarafından topluca karara bağlanırdı. Bu anlamıyla “katılımcı” olarak nitelenen demokrasi, giderek “temsili” demokrasiye dönüştü; çünkü katılımcı sayısı da, kararların karmaşıklığı ve […]

Bu sene ABD’de sadece ABD’nin değil, aynı zamanda dünyanın da geleceğini etkileyebilecek bir başkanlık seçimi var. Ancak, böylesi önemli bir aşamada politik tartışmaların işin özüne girmiyor olması hem ABD, hem de dünya için endişe verici. Dünyada ailelerin, şirketlerin, kurumların ve devletlerin yükselme dönemleri olduğu gibi, gerileme devirleri de oluyor. Gerileme devirlerinin başlangıcı ise genellikle güçte […]

Günümüzde büyümenin önündeki en önemli engel ülke sınırları değil, zihinlerdeki sınırlar. Ekonomik ve teknolojik gelişmelerle gelen küreselleşme, ülke sınırlarının önemini azaltıyor. Sadece ekonomik olarak değil, kültürel olarak da beğenilen ve değer yaratan ürünler, sadece üretildikleri ülkede değil, aynı zamanda tüm dünyada talep görebiliyorlar. Ancak, değer ve beğeni yaratmak üretim aşamasından önce daha tasarım aşamasında pazara […]

Ülkelerin saygınlığı ve refah düzeyi rekabet gücü ile belirleniyor. Davranışlarını tutarlı ilkelere dayandıran ve güçlü olan ülkeler uluslararası konularda da başarıyı yakalıyorlar. Bu nedenle, öncelikli olarak rekabet gücümüzü artırmayı ulusal bir hedef haline getirmeliyiz. Örneğin, askeri güç açısından diğer ülkelere kıyaslandığında önemli bir güç farkına erişmiş olan A.B.D., Irak’a müdahalede uluslararası kurumların onayına ihtiyaç duymadan […]

Devletin en önemli rolü güvenlik ve istikrar sağlamak. Özellikle 11 Eylül’den sonra küresel tehdit algılamasında önemli değişimler yaşanıyor. Artık savaş açmak için insanların bir devlet olarak örgütlenmelerine ihtiyaç kalmadı. Kimliği, sınırları ve gücü belirsiz (terörist olarak nitelendirilen) topluluklar da dünyanın en güçlü silahlı kuvvetlerine sahip bir devlete savaş açabiliyorlar! Örgütlü suç şebekeleri, uyuşturucu, silah, insan […]

Dünyada birçok konuda gözlenen değişim hızı gün geçtikçe artıyor. Bilişim ve iletişim teknolojilerindeki gelişmeler, demokrasi ve piyasa ekonomisi kavramlarının yaygınlaşması, ve dünya üzerinde yaşayan insan sayısındaki artışlar insanların karşılıklı bağımlılığını da artırıyor. Yaşam kalitemizi artırmak istiyorsak, dünyayı yavaş yavaş tehdit eden konulara ortak çözümler üretmek için birlikte çalışma anlayışını hayata geçirmeliyiz. Küresel konular günlük hayatımızı […]

Ülkemizin sürdürülebilir gelişmesini sağlayabilmek için gerek vatandaşlar, gerekse siyasiler dünyada gelişmekte olan “yönetişim” kavramını iyi anlamalı ve hayata geçirmeli. Yurttaşlar ile merkezi kamu yönetimi arasındaki ilişkilerin yeniden şekillendirilmeye başlandığı günümüzde “Yönetim” kavramı da değişime uğruyor. Bu yeni “yönetim” anlayışı, içerdiği “karşılıklı etkileşim” anlamından ötürü Türkçe’de yerini “Yönetişim” olarak buluyor. “Yönetişim” kavramı, bir tarafın diğer tarafı […]

Yaşamın temelini oluşturan temiz su kaynaklarının gitgide tükenmesi ve kirlenmesi dünyanın en önemli problemlerinden biri haline geliyor. Suyun ekolojik dengeleri bozacak düzeyde tüketimi ve kirletilmesi sorununa çözüm bulabilmek, yeryüzünün 50%’sini kaplayan ve dünya nüfusunun 40%’nın yaşadığı bir alana yayılmış olan 300 su havzasının iyi yönetilmesini gerektiriyor. Dünyada yaşamın sürdürülebilir kılınması için insanların karşılıklı bağımlılıklarını çok […]

Serbest piyasa ekonomisini savunan gelişmiş ülkeler, en büyük devlet müdahalesini tarım sektörüne sağladıkları desteklerle yapıyorlar. Dünya Bankası tarafından hazırlanan kapsamlı bir çalışma, gelişmiş ülkelerin tarım sektörüne yaptıları müdahalelerin hem kendi ülkelerinde, hem de dünya da fakirliği artırdığını açıkça ortaya koyuyor. Küresel büyümenin sürdürülebilmesi ve fakirliğin azaltılması için gelişmiş ülkelerde politikacıların, dolayısıyla devletlerin, yapmaları gerekenlerin başlarında […]

Dünya Ticaret Örgütü’nün (DTÖ) Doha’da başlattığı yeni görüşme sürecinde farklı ülkelerin ortaya koydukları talepler, aslında ülkeler arasında ne denli önemli çıkar çatışmalarının olduğunu ortaya koyuyor. Ticaretin serbestleşmesinin tüm dünya için refah düzeyinin artması anlamına geleceği, yaygın kabul gören bir teori. Ancak buna rağmen, ülkeler bu genel refah artışından çok, refahın kendi ülkeleri açısından dağılımına odaklanıyorlar. […]

Dünya, sorunlarını çözebilmek için yeni bir yönetim anlayışına geçmeli. Günlük hayatımızı ilgilendiren konular küresel bir nitelik kazandıkça, yönetim sistemlerimiz ve bakış açımız da küresel bir boyut kazanmalı: Küresel toplum ve küresel vatan anlayışına geçişi sağlamalıyız. Bu anlayış, dünyayı ilgilendiren kararların merkezde bulunan sınırlı sayıdaki insanın çıkarları doğrultusunda değil, geniş kitlelerin benimsediği doğrultuda alınmasını gerektiriyor. Yine […]